Tweedehands is het nieuwe chic

Bron: NRC dinsdag 1 maart 2022 www.nrc.nl

Eén van de favoriete outfits van curator en regisseur Gwen Pol (33) bestaat uit zwarte leren rijlaarzen van de Belgische ontwerper Ann Demeulemeester, gekocht via Vinted, en een chocoladebruine broek met hoge taille van Chanel, gevonden bij het Amsterdamse De Ruilhoek. Daarboven een grote witte katoenen blouse en een beige leren bomberjasje met pofmouw van Vinted. Een zilveren grove schakelketting van Dries Van Noten, gekocht via Marktplaats, en een slangenleren tasje van cultdesigner Maryam Nassir Zadeh via Depop maken het geheel af. „Ik denk dat 98 procent van mijn kast uit tweedehands bestaat”, zegt Gwen Pol. „Ik voel me niet comfortabel bij nieuw. Het is zo klinisch.”

Complimenteer modebewuste mensen met hun outfit en de kans is groot dat het antwoord triomfantelijk luidt: „Gevonden op Vinted.” Of: „Via Vestiaire.”

Met een duwtje in de rug van de pandemie, die wereldwijde winkelsluitingen en veel meer tijd binnenshuis met zich meebracht, is de verkoop van tweedehandsdesignerkleding en -accessoires de laatste jaren enorm gegroeid. De wat stoffige term tweedehands is vervangen door ‘preloved’, ‘pre-owned’ of ‘resale’. Tweedehands is de nieuwe luxe voor een generatie modeliefhebbers die bewust en kritisch consumeert en haar neus ophaalt voor fast fashion, die het klimaatprobleem alleen maar erger maakt.

En waren eBay en Marktplaats eerst nog de enige twee opties voor wie z’n geluk online wilde beproeven, inmiddels maken Vinted (Litouwen, 2008), Vestiaire Collective (Frankrijk, 2009), Depop (VS, 2011), The RealReal (Verenigde Staten, 2011), The Next Closet (Nederland, 2013) en tal van andere aanbieders kopen en verkopen van gedragen designerkleding en -accessoires heel makkelijk. Vorig jaar maart investeerde luxeconcern Kering, de eigenaar van onder andere Bottega Veneta, Balenciaga, Saint Laurent en Gucci, ruim 190 miljoen euro in Vestiaire Collective.

Het aantal transacties steeg in 2020 met meer dan 100 procent, de waarde van het bedrijf is nu ongeveer 900 miljoen euro. Tweedehandskledingplatform Vinted is sinds 2019 in Nederland actief, haalde vorig jaar 250 miljoen euro aan nieuwe investeringen op en wordt nu gewaardeerd op 3,5 miljard euro. In totaal is de markt voor tweedehandsluxegoederen 26 miljard euro waard en zal de komende vijf jaar naar verwachting jaarlijks nog met 15 tot 20 procent groeien. De markt groeit sneller dan de hele ‘eerstehands’-luxemarkt in totaal, volgens onderzoek van de Boston Consulting Group uit 2020.

„Tot zo’n tien jaar geleden was eigenlijk alleen echte vintage gewild, gedragen kleding van minstens twintig jaar oud. Recentere tweedehandskleding kon je aan de straatstenen niet kwijt”, zegt Heleen Hulsmann, die zeventien jaar geleden (web)winkel Salon Heleen Hulsmann opende toen ze wat van haar kledingcollectie wilde verkopen. „Toen ben ik zelf maar begonnen.” Het bleek een gat in de markt. Ze heeft naar eigen zeggen een loyale klantenkring, die geen tijd en zin heeft om uren op een app te speuren en graag wat meer betaalt voor een goed geselecteerd aanbod dat voldoet aan het modebeeld van nu. De gewilde klassieke items van het Amerikaanse The Row bijvoorbeeld, het merk van de zussen Ashley en Mary-Kate Olsen, of een nog bijna nieuw donkergroen oversized pak van Acne Studios.

Een-op-eencontact

Gwen Pol en andere vrouwen die tweedehandskleding kopen, noemen een aantal terugkerende redenen voor hun koopgedrag. Vanwege het een-op-eencontact met de verkoper op veel tweedehandsplatforms is het persoonlijker en bijna altijd een stuk betaalbaarder dan nieuwe kleding kopen, helemaal als je met minimale gebruikssporen kunt leven. Daarnaast zijn de meest gewilde stukken van een modeseizoen vaak snel uitverkocht, maar op tweedehandsplatforms meestal nog wel te vinden. „Tweedehands kopen is voor mij spannender, fijner voor de wereld en toegankelijker”, zegt Gwen Pol. „En bij de grotere modehuizen zijn dingen vaak zó duur, die prijzen zijn gewoon niet te verantwoorden.”

Pol koopt bij voorkeur op Vinted, waar – anders dan bij bijvoorbeeld Vestiaire – koper en verkoper onderling contact hebben. „Soms vind je elkaar in een gedeelde liefde voor een ontwerper, of doet iemand een briefje bij een pakket”, zegt ze. „Dat maakt het intiemer dan nieuw kopen, want je bent toch een-op-een aan het uitwisselen.” Met een beperkt budget iets moois vinden is ook voor Yin Fung, (36), die redactieassistent is bij tijdschrift ELLE, de reden dat ze tweedehands koopt, bij voorkeur op Vinted. „Eerst werd ik overspoeld door het grote aanbod, je moet er echt even je weg vinden, maar het geeft zoveel meer voldoening om na een lange zoektocht iets te vinden. Gisteren kocht ik nog een Vivienne Westwood-overhemdjurk voor 60 euro.”

Iman Whitfield, (31) creative director en regisseur, koopt vaak tweedehands als ze iets specifieks zoekt dat ze nieuw nergens meer kan vinden. „Ik wil me niet constant laten verleiden tot impulsaankopen. Maar als ik eindelijk heb besloten dat ik iets écht wil, is het vaak al overal uitverkocht.”

Sommige mensen zijn zo geoefend in tweedehands kopen dat ze niet eens meer in fysieke winkels komen. Azarakhsh Akbari (36), modeondernemer, heeft al tien jaar niks meer in een fysieke winkel gekocht: „Geef mij een laptop en ik ben zo drie dagen zoet met speuren. Sites als Vestiaire, eBay en Marktplaats voelen als een schatkist, ik heb altijd honderdduizend meldingen aan staan. De high als het lukt om iets te scoren voor een goede prijs geeft me veel meer voldoening dan nieuw kopen.”

Een risico: voor je het weet ben je 24/7 aan het winkelen

Een duurzame, bewuste manier van consumeren is voor tweedehandsliefhebbers ook van groot belang. Ze willen niet nog meer bijdragen aan de enorme overproductie in de kledingindustrie, die er volgens de Ellen MacArthur Foundation, de Britse stichting die streeft naar een circulaire economie, toe leidt dat er jaarlijks naar schatting veertig miljoen ton textiel-afval wordt verbrand of op een vuilnisbelt eindigt. Maar, zo klinkt ook regelmatig de kritiek, door het overweldigende aanbod en de lage prijzen op platforms als Vinted sporen ook die aan om meer in plaats van minder te consumeren. Want het voelt weliswaar beter om je kleding tweedehands te kopen, maar als pakketten eerst de hele wereld over vliegen om hun nieuwe eigenaar te bereiken en het eindeloze aanbod zo goedkoop is dat het iedere drempel óm te kopen wegneemt, lijkt de klimaatwinst toch beperkt.

Ook Pol worstelt ermee: „Ik heb sneller een band met een tweedehands kledingstuk, waardoor ik het ook langer houd.” Ze noemt als keerzijde dat je ongeremd wordt, en daarmee de kringloop van kleding alleen maar versnelt: „Voor je het weet ben je 24/7 aan het winkelen. Ik verkoop ook een hoop, waardoor ik dingen soms te kort heb en niet genoeg koester.” Ook Fung betwijfelt of haar koopgedrag duurzaam is: „Ik gebruik op Vestiaire wel altijd het filter ‘binnen Europa’ om er zeker van te zijn dat ik geen sandalen uit Hongkong laat verschepen en het voelt voor mij groener om op deze manier te shoppen, maar het stimuleert ook consumeren: omdat je weet dat je er weer vanaf kunt, ben je eerder geneigd het gewoon te kopen.”

Wel of geen positieve invloed

Of de tweedehandsmarkt uiteindelijk een positieve invloed heeft op de CO₂-uitstoot hangt volgens de modenieuwswebsite Business of Fashion af van twee dingen: of het daadwerkelijk leidt tot minder nieuwe kleding, alsook de extra energie (bijvoorbeeld kerosine) en middelen (de verpakking) die nodig zijn als het product naar een nieuwe eigenaar reist.

Wie eenmaal fan is van tweedehands kopen, gaat ook vaak verkopen. Whitfield en Akbari begonnen zelfs hun eigen, kleinschalige platform. Natacha Blanchard, pr-manager van Vinted, legt uit: „De overgrote meerderheid leden is koper én verkoper, en houdt zo het circulaire element in stand. Als je begrijpt dat een kledingstuk waarde heeft omdat je het weer kunt verkopen, stimuleer je mensen ook om minder en van betere kwaliteit te kopen. Er wordt nog steeds veel meer kleding nieuw geproduceerd dan tweedehands aangeboden, maar de komende jaren zal het aandeel tweedehands blijven groeien. Dus er is ruimte voor iedereen om zich die richting op te bewegen, ook bij merken zelf.”

Inmiddels hebben ook grote kledingbedrijven het enorme potentieel van tweedehands ontdekt. Van fastfashiongigant H&M tot onlinewinkel Zalando, in groten getale omarmen ze resale. Als reden noemen ze zonder uitzondering hun toewijding aan duurzaamheid. Bij het Zweedse Filippa K kan je sinds een jaar, in Zweden althans, je gedragen spullen weer inleveren in ruil voor shoptegoed of geld. De kleding wordt tegen gereduceerde tarieven opnieuw te koop aangeboden. Het eveneens Zweedse H&M nam in 2019 een meerderheidsaandeel in Sellpy, een Zweedse tweedehandsaanbieder die sinds vorig jaar actief is in Nederland. H&M lanceerde vorig jaar ook eigen platform Rewear, dat nu alleen nog in Canada actief is. Op Zalando pre-owned staat tweedehandskleding van duizenden merken, ingestuurd door verkopers die er Zalando-shoptegoed voor terugkrijgen.

Traditionele luxemerken keken lang met argusogen naar de tweedehandsmarkt. Ze hadden geen enkele controle over prijs en aanbod en maakten zich zorgen over namaak. Maar waar eerst werd gevreesd dat tweedehands de markt voor nieuw zou kannibaliseren, blijkt nu uit onderzoek dat het die juist kan vergroten. Want wie zijn eerste Chanel-tas tweedehands koopt, is al jong fan en zal eerder geneigd zijn om er ooit ook iets nieuws aan te schaffen. Bovendien wordt de werkelijke prijs van die Chanel-tas gezien als de nieuwprijs min de uiteindelijke verkoopprijs bij inlevering.Lees ook deze reportage:Tweedehands is al lang geen teken van armoede meer

Geen wonder dus dat Gucci, Stella McCartney en Alexander McQueen hun eerste stappen zetten op de tweedehandsmarkt. Zo experimenteert Gucci met resale in samenwerking met The RealReal (VS). En bij Net-a-porter en Mytheresa, twee invloedrijke websites voor luxe designerkleding en -accessoires, kunnen klanten sinds een paar maanden hun kleding, schoenen en tassen inruilen voor shoptegoed.

Met open armen bij Chanel worden ontvangen als je je gedragen tas komt inruilen voor een nieuwe, net zoals automerken occasionprogramma’s hebben: het is volgens Grégory Boutté, hoofd digitale en klantenzaken van Kering, een kwestie van tijd: „Het moet een service zijn die ieder luxemerk aanbiedt”, zei hij vorig jaar tegen Vogue.com. „Zodat onze kinderen over tien jaar zeggen: ‘Hoe kon dat er ooit niet zijn? Hoeveel afval veroorzaakte dat wel niet?’”